Το μέλι στην αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν κυρίως σαν φάρμακο. Αρχαία ευρήματα μαρτυρούν τη φαρμακευτική χρήση του από το 1500π.Χ.. Το αρχαιότερο έγγραφο της Αιγυπτιακής ιατρικής (πάπυρος Έβερετ) αναφέρει ότι το μέλι βοηθά στη θεραπεία των πληγών, των παθήσεων του πεπτικού συστήματος, των ματιών και του καρκίνου του στομάχου. Στην αρχαία Ινδία στο βιβλίο “Ayurveda” (το ονομαζόμενο “Βιβλίο της ζωής”) αναφέρεται ότι η ζωή του ανθρώπου μπορεί να παραταθεί με μία δίαιτα που περιλαμβάνει μέλι και γάλα.
Στην αρχαία Ελλάδα το μέλι κατείχε σημαντική θέση στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων. Ο Ιπποκράτης πριν 2.500 χρόνια, χρησιμοποίησε με απόλυτη επιτυχία το μέλι εναντίον διαφόρων ασθενειών, για την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και παράλληλα το χρησιμοποιούσε ο ίδιος για τη διατροφή του. Αναγράφεται ότι στο μνήμα του Ιπποκράτη εγκαταστάθηκε σμήνος μελισσών που το μέλι τους θεράπευε παιδικές ασθένειες. Ο Δημόκριτος, πατέρας της ατομικής θεωρίας, χρησιμοποιούσε πάντοτε το μέλι στη διατροφή του και έζησε περισσότερο από 100 χρόνια, πράγμα σπάνιο για την εποχή του. Ο ίδιος συμβούλευε σε όσους τον ρωτούσαν πως καταφέρνει να ζει εν υγεία και να διαλογίζεται σε τόσο μεγάλη ηλικία ότι: “Χρειάζεται τα μεν έσωθεν του σώματος να διαβρέχονται δια μέλιτος, τα δε έξωθεν δι’ ελαίου”. Την σημασία του μελιού για την υγεία υποστήριζαν και οι Αριστοτέλης και Πυθαγόρας οι οποίοι θεωρούσαν ότι το μέλι έχει ποικίλες θεραπευτικές ιδιότητες και παρατείνει τη ζωή του ανθρώπου. Ο Αλέξανδρος των Τραλλέων χρησιμοποιούσε το μέλι, όπως ο Ιπποκράτης, ως καθαρτικό. Ο Γαληνός συνιστούσε το μέλι για τη θεραπεία δηλητηριάσεων και εντερικών παθήσεων. Ο Ρωμαίος Πλίνιος, συγγραφέας του έργου “Φυσική Ιστορία” θεωρούσε το μέλι άριστο για τη θεραπεία της πυόρροιας του στόματος. Ο μεγάλης φήμης ιατρός Αβικέννας που έζησε στη μπουχάρα (σημερινό Ταντζικιστάν) γύρω στο 1.000 μ.Χ. χρησιμοποιούσε με μεγάλη επιτυχία το μέλι Στο βιβλίο του “Κανόνες της ιατρικής” συνιστούσε, για τις πληγές, επίδεσμο με μέλι, ο οποίος έπρεπε να αλλάζει κάθε 12ώρες μέχρι να σχηματιστεί νέος ιστός.
Την διατροφική αξία του μελιού αναγνώριζε και η γεωργιανή ιατρική του 11ου και 12ου αιώνα. Σε ιατρικά χειρόγραφα της εποχής αναφέρεται ότι οι πολεμιστές είχαν πάντοτε μαζί τους ένα μικρό δισάκι με μελοζύμαρο, το κούμελι, ως αναλλοίωτη εφεδρική τροφή. Το κούμελι με λίγο νερό όχι μόνο κατεύναζε την πείνα για ολόκληρη μέρα, αλλά έδινε στον πολεμιστή και ενέργεια για τις μάχες.
Πηγή: Χαρίτος Δ. (1996), “Η απορροφητικότητα των υδατανθράκων που περιέχονται στο μέλι από το λεπτό έντερο φυσιολογικών ατόμων”, Διδακτορική Διατριβή, ΕΚΠΑ.
